Rodzina jest podstawą społeczeństwa ludzkiego. Trudno sobie wyobrazić świat bez rodziny, bowiem kształtuje ona życie jednostkowe i jest fundamentem życia społecznego. Należy zwrócić uwagę, że nie istnieje żadna formacja, która mogłaby zastąpić rodzinę w zupełności. Rodzina dysfunkcyjna jest przyczyną złego samopoczucia wszystkich jej członków. Rodzina, jako jedyna grupa potrafi stworzyć właściwe środowisko do życia, które jest niezbędne do prawidłowego rozwoju człowieka. Rodzina nuklearna oznacza rodzinę małą – dwupokoleniową składająca się z rodziców (zazwyczaj małżonków) i ich biologicznych dzieci. Angielskie pojęcie obejmuje również dzieci adoptowane. Środowisko rodzinne kształtuje osobowość dziecka. Pozostałe grupy, w których przebywa dziecko, czyli np. w szkole, kościele, wśród rówieśników, tylko uzupełniają proces wychowawczy. Wśród wszystkich istniejących na świecie grup społecznych rodzina jest najstarsza i jako jedyna jest obecna w każdym etapie rozwoju społeczeństwa – od narodzin, aż do śmierci. Rodzina jest naturalnym składnikiem struktury społecznej. W ujęciu struktury społecznej jest fundamentalną komórką społeczną. Istota rodziny polega na tym, że stanowi ona naturalne oraz niezastąpione środowisko przyjścia na świat dziecka i jego dalszego rozwoju. W środowisku tym zarówno dziecko, jak i dorosły zaspokajają swoje potrzeby. Naturalność rodziny oznacza, że jako jedyna grupa społeczna rozwija się za pomocą przyjmowania ludzi z zewnątrz, a także poprzez urodzenie dziecka. Rodzina w życiu człowieka odgrywa bardzo ważną rolę. Stanowi element jej właściwego rozwoju. Prawidłowo funkcjonująca rodzina jest źródłem miłości, solidarności, wsparcia oraz wzajemnego szacunku. Niestety, wiele współczesnych rodzin dotyka kryzys wartości. Przyczynami kryzysu rodziny w dzisiejszych czasach są:
• Bezrobocie,
• Ostra rywalizacja na rynku pracy,
• Rozłąki zagraniczne małżonków,
• Brak wsparcia dla młodych i starszych członków rodziny,
• Liberalizacja związków,
• Liberalizacja poglądów etycznych.
Rodzina dysfunkcyjna źle wpływa na wychowanie potomstwa. Przykładem mogą być następujące przypadki, w których w odróżnieniu od modelu rodziny tradycyjnej (przykłady rodzina dysfunkcyjna):
• nie dochodzi do formalnego zawarcia małżeństwa między partnerami,
• nie występuje wierność seksualna wobec jednego partnera,
• dziecko wychowywane jest wyłącznie przez jednego z rodziców,
• małżonkowie (lub para) z pełną świadomością rezygnują z rodzenia dzieci i wychowywania ich,
• w jednym gospodarstwie domowym żyje więcej niż dwoje dorosłych osób,
• związek tworzą osoby o tej samej płci – pary homoseksualne.
Aktualna literatura przedmiotu podaje, że współczesna rodzina przeżywa kryzys. Niektórzy badacze twierdzą, że powoli nadchodzi jej koniec. Większość jest jednak zgodna, co do tego, że zachodzą przemiany małżeńsko – rodzinne, a do kresu tej grupy nigdy nie dojdzie. Na zmianę w rodzinie oraz małżeństwie wpływają czynniki demograficzne oraz socjopsychiczne. Zauważalny jest wzrost liczebności rodzina dysfunkcyjna.
