Poród przedwczesny to jedna z głównych przyczyn śmierci okołoporodowej. Wcześniak – dziecko urodzone na skutek przedwczesnego porodu – ma jedynie kilka procent szans na przeżycie i nawet jeżeli uda mu się urodzić to mogą się u niego pojawić powikłania w rozwoju psychologicznym lub fizycznym.
Poród przedwczesny polega na zakończeniu ciąży pomiędzy 23, a 27 tygodniem. Według niektórych badaczy jednym z kryterium porodu przedwczesnego jest także waga dziecka, która powinna wynosić minimalnie 500 g. oraz długość jego ciała – minimalnie 25 cm. Takie parametry ciała dziecka w niektórych przypadkach nie są jednak wyznacznikiem porodu przedwczesnego, dlatego bardziej zwraca się uwagę na czas zakończenia ciąży.
Ostatnie lata to czas wzrostu liczby porodów przedwczesnych, co wiąże się przede wszystkim z coraz późniejszym wiekiem kobiet rodzących. Im kobieta jest starsza tym częściej mogą pojawiać się choroby, które utrudniają ciążę i prowadzą do jej rozwiązania wcześniejszego. Do takich chorób można zaliczyć cukrzycę, nadciśnienie tętnicze, mięśniaki macicy. Takie schorzenia mogą mieć wpływ także na samo zajście w ciążę. W związku z czym coraz bardziej popularne są metody wspomagające zapłodnienie (np. in vitro). Na przedwczesny poród wpływają również takie kwestie jak wady łożyska (np. łożysko przodujące), wady anatomiczne macicy (np. niewydolność szyjki macicy), poronienia samoistne, wcześniej przebyte porody przedwczesne, pęknięcie pęcherza płodowego, odstęp pomiędzy ciążami mniejszy niż pół roku, infekcje dróg moczowo – płciowych oraz oddechowych, choroby przenoszone drogą płciową, a także styl życia kobiety w ciąży (palenie papierosów, alkohol i inne używki, złe odżywianie, stres, zbyt ciężka praca).
Wśród pierwszych objawów przedwczesnego porodu, skłaniających kobietę będącą w ciąży do jak najszybszej wizyty u lekarza są nieuzasadnione krwawienia oraz upławy, a także skurcze – nawet te najlżejsze, odczuwane jako ból w okolicach lędźwi. Do takich objawów należy zaliczyć również pieczenie i szczypanie podczas oddawania moczu, co zazwyczaj świadczy o infekcjach dróg moczowo – płciowych.
Aby skutecznie zapobiegać porodowi przedwczesnemu należy przede wszystkim chodzić na wszelkie badania kontrolne, które powinny mieć miejsce co trzy, cztery tygodnie, zaś pod koniec ciąży nawet częściej. Zaleca się także kontrolę bakteriologiczną pochwy. Kobieta będąca w ciąży nie może bagatelizować żadnej dolegliwości i o wszystkim informować lekarza. Ponadto powinna ograniczać stres i wysiłek, rezygnować z używek wszelkiego rodzaju i w miarę możliwości prowadzić jak najbardziej bezstresowy i spokojny tryb życia.
Jeżeli lekarz rozpozna zagrażający poród przedwczesny wówczas zaleca się położenie ciężarnej kobiety na oddział patologii ciąży w szpitalu specjalistycznym, gdzie powinien przebywać jak najbardziej doświadczony personel medyczny, wyposażony w odpowiednią aparaturę, a więc wszelkie inkubatory, respiratory, monitory czynności życiowych, pompy infuzyjne itd. Lekarze i cały personel powinni za wszelką cenę nie dopuszczać do porodu przedwczesnego, w związku z czym podają kobiecie leki, które hamują czynności skurczowe macicy (np. leki tokolityczne lub kortykosteroidy).
